![]() |
«TASDIQLAYMAN» Akademik ishlar boʻyicha prorektor I. Gʻ. Mamajonov ________________________ «____»________________ 2025-yil |
Dasturlash asoslari
fani boʻyicha sillabus
1. Umumiy maʼlumotlar
| Akademik daraja | bakalavr | Taʼlim yoʻnalishi | 60610300 - Kompyuter injiniringi | ||
| Oʻqish davomiyligi (yil) | 4 | Semestr | 1 | ||
| Fan nomi | Dasturlash asoslari | Fan kodi | DAT101 | ||
| Taʼlim shakli | kunduzgi | Fan turi | majburiy | ||
| Taʼlim tili | Oʻzbek | Modulning davomiyligi | 15 hafta | ||
| Fanga ajratilgan kredit | ECTS: 5 | Baholash shakli |
oraliq: yozma joriy: amaliy mashgʻulot yakuniy: test |
||
| Ajratilgan akademik soat hajmi | 150 | Auditoriya soatlari taqsimoti | maʼr | amal | |
|
60 (aud) |
90 (must) |
30 | 30 | ||
2. Fan maqsadi
algoritmik bilimlarni rivojlantirish, C++ tilida dasturlashtirish, texnik bilimlarga oid masalalarni zamonaviy dasturlash tillarida hal etish boʻyicha kerakli bilimlarni berish. Dasturlash tillarining qoʻllanish sohalari haqida tasavvurga ega boʻladi va mantiqiy fikrlashi rivojlanadi. Dastur tuzilishi va alifbosi boʻyicha bilimlarga ega boʻladi. Oʻzgarmas va oʻzgaruvchilar, maʼlumot tiplarini qoʻllay oladi. Matematik, mantiqiy amallarni, kiritish chiqarish operatorlarini, massivlarni bilish va tadbiq qilish usullarini qoʻllashni oʻrganadi
3. Fanni oʻzlashtirish uchun zarur boshlangʻich bilimlar
1. 1. Adabiyot nazariyasi (ANI,106)
2. 2. O‘zbek adabiyoti tarixi (O‘AT2-415)
3. --- (---)
4. Taʼlim natijalari
4.1. Bilimlar jihatidan:
- Dasturlash tilining asosiy tushunchalarini aytish kerak;
- Dasturlashning mohiyatining bugungi kundagi oʻrnini tushuntirish;
- Identifikatorlar va dasturlash tili operatorlarni tushuntirish;
- Massivlarni tahlil qila olish;
- Dasturiy vositalarning ahamiyatini tushuntirish;
4.2. Koʻnikmalar jihatidan:
- Kursni oʻzlashtirilgan talabalar funksiya va uninf turlarini tushuntirib bera oladi;
- Barcha oʻrgangan dasturlash fani tushunchalari asosida dastur yarata oladi.
5. Fan mazmuni
5.1. Maʼruza mashgʻulotlari mazmuni
| № | Mavzu va rejalar | soatlar hajmi |
|---|---|---|
| 1. |
Analitik kimyo faniga kirish.
|
2 |
| 2. |
Dasturlash tili tarkibidagi arifmetik amallar va mantiqiy amallar
|
2 |
| 3. |
Dasturlash tilida tarmoqlanuvchi algoritmlar
|
2 |
| 4. |
Dasturlash tilida takrorlanuvchi algoritmlar.
|
2 |
| 5. |
Dasturlash tilida massivlar va ulardan foydalanish.
|
2 |
| 6. |
Dasturlash tilida funksiyalar yaratish va ular bilan ishlash.
|
2 |
| 7. |
Satrlar va fayllar bilan ishlash.
|
2 |
| Jami | 14 | |
5.2. Amaliy mashgʻulotlar mazmuni
| № | Mavzu va rejalar | soatlar hajmi |
|---|---|---|
| 1. |
Maʼlumotlarning har xil turlarini qayta ishlash dasturlarini tuzish. Algoritmlarning turlari
|
2 |
| 2. |
Maʼlumotlarning har xil turlarini qayta ishlash dasturlarini tuzish. Algoritmlarning turlari
|
2 |
| 3. |
Oʻzgaruvchilar va maʼlumot turlari
|
2 |
| 4. |
Oʻzgaruvchilar va maʼlumot turlariga oid misollar yechish
|
2 |
| 5. |
Tarmoqlanuvchi jarayonlar
|
2 |
| 6. |
Ichma-ich tarmoqlanuvchi jarayonlar
|
2 |
| 7. |
Tanlov jarayonlari
|
2 |
| 8. |
Tarmoqlanuvchi jarayonga oid misollar ishlash
|
2 |
| 9. |
Parametrli takrorlanuvchi jarayonlar
|
2 |
| 10. |
Shartli takrorlanuvchi jarayonlar
|
2 |
| 11. |
Takrorlanishga oid misollar ishlash
|
2 |
| 12. |
Massivlar bilan ishlash
|
2 |
| 13. |
Koʻp oʻlchovli massivlar bilan ishlash
|
2 |
| 14. |
Massivlarga oid misollar ishlash.
|
2 |
| 15. |
Dasturlash tilida funksiya yaratish usullari
|
2 |
| 16. |
Parametrli funksiyalarni amaliyotda qoʻllash
|
2 |
| 17. |
Rekursiv funksiyalar bilan ishlash
|
2 |
| 18. |
Funksiyalarga oid misollar ishlash
|
2 |
| 19. |
Satrlar bilan ishlash
|
2 |
| 20. |
Fayllar bilan ishlash
|
2 |
| 21. |
Satr va fayllarga oid misollar ishlash
|
2 |
| 22. |
Istisno (exception) larni qayta ishlash (throw, try va catch).
|
2 |
| 23. |
Istisnoga oid misollar olish.
|
2 |
| Jami | 46 | |
Seminar mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Seminar oʻtish nazarda tutilmagan
Laboratoriya mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Laboratoriya oʻtish nazarda tutilmagan
6. Mustaqil taʼlim topshiriqlari
| № | Mavzu |
|---|---|
| 1. |
Algoritm tushunchasi va uning xossalari. Algoritmni ifodalash usullari. |
| 2. |
Dasturlash tillari haqida umumiy maʼlumot(C#,Python,C++,Dart va boshqalar) |
| 3. |
Kompilyator va interpretator haqida tushuncha |
| 4. |
Virtual mashinaga asoslangan dasturlash tillari va ularning imkoniyatlari |
| 5. |
C++ dasturlash tili imkoniyatlari va qoʻllanilish sohalari |
| 6. |
C++ dasturlash tilida oʻzgaruvchilar bilan ishlash. |
| 7. |
C++ dasturlash tili standartlari |
| 8. |
C++ dasturlash tilida tarmoqlanuvchi,takrorlanuvchi va tanlash operatori |
| 9. |
C++ dasturlash tilida funksiya va anonim funksiya |
| 10. |
C++ dasturlash tili muhitlari |
| 11. |
C++ dasturlash tili kompilyator dasturlari |
| 12. |
C++ math kutubxonasi funksiyalari va unga oid misollar |
| 13. |
C++ string kutubxonasi funksiyalari va unga oid misollar |
| 14. |
C++ massiv va unga oid misollar |
| 15. |
C++ fstream kutubxonasi funksiyalari |
| 16. |
C++ stdio.h kutubxonasi funksiyalari |
| 17. |
C++ iostream kutubxonasi funksiyalari |
| 18. |
C++ iomanip kutubxonasi funksiyalari |
| 19. |
C++ chrono kutubxonasi funksiyalari |
| 20. |
C++ time.h kutubxonasi funksiyalari |
| 21. |
C++ dasturlash tilida ko‘rsatkichlar (pointers) va ularning qo‘llanilishi |
| 22. |
C++ dasturlash tilida havolalar (references) va ularning farqi |
| 23. |
C++ dasturlash tilida dinamik xotira bilan ishlash (new, delete operatorlari) |
| 24. |
C++ dasturlash tilida enumeratsiyalar (enum) va ularning qo‘llanilishi |
| 25. |
C++ dasturlash tilida fayllar bilan ishlashning amaliy misollari |
| 26. |
C++ dasturlash tilida namespace tushunchasi va qo‘llanilishi |
| 27. |
C++ dasturlash tilida typedef va using operatorlari |
| 28. |
C++ dasturlash tilida makroslar va preprocessor direktivalari |
| 29. |
C++ dasturlash tilida STL (Standard Template Library) asoslari: vector va list |
| 30. |
C++ dasturlash tilida STL (Standard Template Library) asoslari: map va set |
7. Foydalanilgan adabiyotlar:
7.1. Asosiy adabiyotlar
- Moʻminov B.B. Dasturlash I.(Darslik).-T.: “Nihol print” OK, 2021.-280 b.
- Moʻminov B.B. Dasturlash II.(Darslik).-T.: “Nihol print” OK, 2021.-604 b.
- Страуструп Б., Тур по C++. Третье издание. пер. с англ. В.Кирюхин. 2022. -314 стр.
7.2. Qoʻshimcha adabiyotlar
- Страуструп Б. Дизайн и эволюция С++: Пер. с англ. – М.: ДМК Пресс. – 448 с.
- Романов Е.Л. Практикум по программированию на C++. Уч. пособие. СПб: БХВ-Петербург, Новосибирск: Изд-во НГТУ, 2004. — 432 с
- Васильев А.Н. Самоучитель С++ с примерами и задачами. 2-е издание (переработанное). СПб.: Наука и Техника, 2012. — 480 с.
7.3. Axborot manbaalari
- https://metanit.com/cpp
- https://www.w3schools.com/cpp/cpp_intro.asp
- https://ravesli.com/uroki-cpp
- https://purecodecpp.com
- https://code-live.ru/tag/cpp-manual
- https://code.visualstudio.com/docs/languages/cpp
- http://cppstudio.com/post/213
Axborot resurs markazi boshligʻi ______________ G. Qodirova
8. Fanni baholash mezoni va rejasi
8.1. Talabalar bilimini baholash turlari
Mazkur fandan talabalar bilimini baholashda uchta nazorat turidan foydalaniladi. Joriy baholash (JB), oraliq imtixon (OI), yakuniy imtixon (YaI)
Joriy baholash (JB). Ushbu nazorat turi semestr davomida toʻplanib boriladi va quyidagilardan tarkib topadi:
- Workshop. Talabaning mashgʻulotlarda faolligi va unga berilgan savollarga bergan javobi baholanib boriladi;
- Mustaqil ish. Fanning xususiyatidan kelib chiqib, talaba yakka yoki mini guruhlarga boʻlingan holda berilgan vazifalarni taqdimot / media / hisobot / dastur koʻranishida himoya qiladi;
- Vazifa / topshiriqlar. Har bir talaba individul tarzda oʻqituvchi tomonidan berilgan muammoli vaziyat / masala / topshiriqlarni taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida oldindan fan oʻqituvchi bergan namuna asosida bajaradi;
- Davomat. Talabaning dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi.
Oraliq imtihon (OI). Ushbu nazorat turi semestrning (8-haftasida) belgilangan kun davomida oʻtkaziladi. Fan oʻqituvchisi oraliq imtihon shakli va oʻtkazish tartibi toʻgʻrisida talabalarni fan modulini dastlabki darslarida xabardor qiladi.
Yakuniy imtihon (YI). Modul yakunlangandan soʻng yakuniy imtixonlar haftasida test shaklda olinadi. Unda quyidagilar aks etadi:
8.2. Talabalar bilimini baholash mezoni
| № | Nazorat turlari | Izoh | Ball | Oʻtkazilish vaqti (boshlanishi – tugashi) |
|---|---|---|---|---|
| Joriy baholash (JB) | ||||
| 1. | Workshop | Talabaning interfaolligi, mashgʻulotlarda ishtiroki | 5 | 3-13-hafta(lar) davomida |
| 2. | Mustaqil ish | Taqdimot / media / hisobot / dastur shakllarda amalga oshiriladi | 10 | 1-13-hafta(lar) davomida |
| 3. | Vazifa / topshiriqlar | Taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida rasmiylashtiriladi | 10 | 1-13-hafta(lar) davomida |
| 4. | Davomat | Talabaning amaliy dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi. | 15 | 1-13-hafta(lar) davomida |
| Jami | 40 | |||
| Oraliq imtihon (OI) | ||||
| 1. | Yozma | Oraliqqacha oʻtilgan mavzular yuzasidan tayyorlangan. | 20 | 8-hafta |
| Jami | 20 | |||
| Yakuniy imtihon (OI) | ||||
| 1. | Test | Oʻtilgan mavzular yuzasidan testlar | 40 | Oʻquv jarayoni tugagandan soʻng |
| Jami | 40 | |||
| Hammmasi | 100 | |||
8.3. Qoʻqon universitetida baholash tavsifi
| Baho | Foiz | GPA |
|---|---|---|
| A+ | 95-100 | 4.5 |
| A | 90-94 | 4.0 |
| B+ | 80-89 | 3.5 |
| B | 70-79 | 3.0 |
| C+ | 65-69 | 2.5 |
| C | 60-64 | 2.0 |
| F | 0-59 | 0 |
Izoh: Talaba 0-59 oraligʻida oʻzlashtirish koʻrsatkichiga yoki bir fanning 1/3 qismiga sababsiz qatnashmasa oʻqiyotgan semestrida mazkur fandan oʻzlashtirmagan (feyl), akademik qarzdor hisoblanadi. Oʻzlashtirilmagan fanlarni qayta oʻzlashtirish uchun talaba oʻrnatilgan tartibda fan oʻqituvchisi tomonidan berilgan topshiriqlarni bajarishi zarur.
Talabaning fan boʻyicha oʻzlashtirish koʻrsatkichini nazorat qilishda quyidagi mezonlar tavsiya etiladi:
a) aʼlo (A, A+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- fanning moxiyati va mazmunini toʻliq yorita olsa;
- fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiylik va mantiqiylik saqlanib, ilmiy xatolik va chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
- fan boʻyicha mavzu materiallarining nazariy yoki amaliy ahamiyati haqida aniq tasavvurga ega boʻlsa;
- fan doirasida mustaqil erkin fikrlash qobiliyatini namoyon eta olsa;
- berilgan savollarga aniq va loʻnda javob bera olsa;
- konspektga puxta tayyorlangan boʻlsa;
- mustaqil topshiriqlarni toʻliq va aniq bajargan boʻlsa;
- fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy-xuquqiy xujjatlarni toʻliq oʻzlashtirgan boʻlsa;
- fanga tegishli mavzulardan biri boʻyicha ilmiy maqola chop ettirgan boʻlsa;
- tarixiy jarayonlarni sharxlay bilsa;
b) yaxshi (B, B+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- fanning moxiyati va mazmunini tushungan, fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiy va mantiqiy chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
- fanning mazmunini amaliy ahamiyatini tushungan boʻlsa;
- fan boʻyicha berilgan vazifa va topshiriqlarni oʻquv dasturi doirisida bajarsa;
- fan boʻyicha berilgan savollarga toʻgʻri javob bera olsa;
- fan boʻyicha konspektini puxta shakllantirgan boʻlsa;
- fan boʻyicha mustaqil topshiriqlarni toʻliq bajargan boʻlsa;
- fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy xujjatlarni oʻzlashtirgan boʻlsa.
c) qoniqarli (C, С+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- fan xaqida umumiy tushunchaga ega boʻlsa;
- fandagi mavzularni tor doirada yoritib, bayon qilishda ayrim chalkashliklarga yoʻl qoʻyilsa;
- bayon qilish ravon boʻlmasa;
- fan boʻyicha savollarga mujmal va chalkash javoblar olinsa;
- fan boʻyicha matn puxta shakllantirilmagan boʻlsa.
d) quyidagi hollarda talabaning bilim darajasi qoniqarsiz (F) baho bilan baholanishi mumkin:
- fan boʻyicha mashgʻulotlarga tayorgarlik koʻrilmagan boʻlsa;
- fan boʻyicha mashgʻulotlarga doir xech qanday tasavvurga ega boʻlmasa;
- fan boʻyicha matnlarni boshqalardan koʻchirib olganligi sezilib tursa;
- fan boʻyicha matnda jiddiy xato va chalkashliklarga yoʻl qoʻyilgan boʻlsa;
- fanga doir berilgan savollarga javob olinmasa;
- fanni bilmasa.
9. Imtihonga qoʻyilgan talab va koʻrsatmalar
|
1. Talaba imtihon nazorati qoidalarini buzgan hollarda, mazkur fandan imtihon bali bekor qilinishi haqida ogohlantiriladi. 2. Komissiya aʼzosi imtihon boshlanishini eʼlon qilgunga qadar imtihon varagʻini ochish taʼqiqlanadi. 3. Talaba uyali yoki boshqa aloqa vositalari, gadjetlarni oʻchirib, komissiya aʼzosi koʻrsatmasiga binoan oʻzidan uzoqlikda saqlashi shart. Kitob, manuskript, daftar va boshqa koʻmaklashuvchi materiallardan foydalanish mumkin emas. 4. Talabalar bir-biri bilan gaplashishi, imtihon varaqlarini koʻrsatishi, koʻchirtirishi, boshqalarni chalgʻitishi maʼn etiladi. |
5. Oziq-ovqat va ichimliklarni auditoriyaga olib kirishi mumkin emas. Shifokor koʻrsatmasiga binoan dori-darmon, kichik idishdagi suv bundan mustasno. 6. Auditoriyadan ruxsatsiz chiqish mumkin emas. Xususan, imtihonning birinchi va oxirgi 10 minutida auditoriyadan chiqish taʼqiqlanadi. Talaba imtihon varaqasini muddatidan oldin topshirib chiqib ketgan holatda qayta auditoriyaga qoʻyilmaydi. 7. Komissiya aʼzosi imtihon tugashini eʼlon qilganidan soʻng, talaba yozishni toʻxtatadi va imtihon varaqlari yigʻilgunga qadar auditoriyani tark etmaydi. |
10. Fan oʻqituvchisi toʻgʻrisida maʼlumot
| Mualliflar: |
Abduvoxidov Murodjon Komilovich Olimov Muslimbek Ulugʻbek oʻgʻli Abdumalikov Abduqodir Abdugʻaffor oʻgʻli Mahmudov Muhammadxon Nuralixon oʻgʻli |
|---|---|
| Elektron pochta: |
info@murodjon.uz ochilov92@list.ru abduqodircoder@gmail.com email.fiery@gmail.com |
| Tashkilot va kafedra: | Qoʻqon universiteti Andijon filiali, Kompyuter injiniringi va raqamli texnologiyalar |
| Taqrizchilar: |
N.Kabulov - Qoʻqon universiteti Andijon filiali Kompyuter injiniringi va raqamli texnologiyalar kafedrasi mudiri, texnika fanlari doktori S.Ibragimov - Andijon davlat texnika instituti “Axborot texnologiya” kafedrasi dotsenti, texnika fanlari falsafa doktori. |
| Talabalarni erkin qabul qilish kuni: | Payshanba-Juma, soat 15.00 – 17.00, _______-xona |
Sillabus Universitet Kengashining 2025 yil __________________ - sonli yigʻilish bayoni bilan tasdiqlangan.
Sillabus “Kompyuter injiniringi va raqamli texnologiyalar” kafedrasining 2025 yil ______________________ - sonli yigʻilish bayoni bilan maʼqullangan.
|
(imzo) Gʻ. Xolbutayev Akademik ishlar departamenti boshligʻi |
(imzo) S. Dadabayev Fakultet dekani |
(imzo) N. A. Kabulov Kafedra mudiri |
(imzo) M.Abduvoxidov Fan oʻqituvchisi |
|||
|
(imzo) M.Olimov Fan oʻqituvchisi |
||||||
|
(imzo) A.Abdumalikov Fan oʻqituvchisi |
||||||
|
(imzo) M.Mahmudov Fan oʻqituvchisi |
